Inwertorowe spawarki mma do spawania elektrodą otuloną to jedne z najpopularniejszych urządzeń spawalniczych. Spawarki te znajdują się na wyposażeniu wielu warsztatów i zakładów, ale także w wielu warsztatach domowych czy gospodarstwach rolniczych.
Skąd taka popularność? Są doskonałym narzędziem do wykonania wielu prac, w tym bieżących napraw różnego rodzaju. Urwany zawias w bramie, pęknięty wspornik, uszkodzona przyczepa, to tylko przykładowe zastosowanie spawarek inwertorowych. Jednocześnie są to urządzenia lekkie, często o niewielkich wymiarach i stosunkowo proste w zastosowaniu. Nie potrzeba gazu osłonowego, specjalnych drutów jak w przypadku spawania tigiem czy półautomatem. Wystarczy elektroda otulona i można spawać.
Powszechne zastosowanie spawarek mma przekłada się na ich olbrzymią dostępność na rynku. Ilość producentów i modeli jest bardzo duża. Dlatego wybór odpowiedniego urządzenia może być czasami dosyć trudny. Wiele urządzeń posiada bardzo zbliżone do siebie parametry, różniąc się szczegółami. By ułatwić wybór, podpowiadamy kilka cech, na które warto zwrócić uwagę.
1. Prąd spawania i cykl pracy
Jednym z podstawowych parametrów każdej spawarki jest jej moc, czyli mówiąc precyzyjniej wartość prądu spawania. To od zakresu prądu spawania zależy jakiej grubości elementy będziemy mogli spawać. Naturalnie w zależności od tego, czy wybieramy spawarkę do przydomowego warsztatu, czy jako wyposażenie naszej firmy, interesujący nas zakres prądu spawania będzie nieco inny. W przypadku domowych zastosowań wystarczającym rozwiązaniem będą spawarki do 200A. Spawarki o prądzie w tym zakresie pozwalają na swobodne wykonanie większości lekkich prac spawalniczych, jak naprawa bramy czy zespawanie lekkiej konstrukcji.
Wybierając spawarkę do firmy, warto zastanowić się, do czego będzie wykorzystywana. Jeżeli będą to dorywcze lekkie prace serwisowe, również i w tym przypadku może wystarczyć spawarka o prądzie do 200A. Jednakże, im intensywniejszą pracę planujemy, tym mocniejszą spawarkę należy kupić. W przypadku zakupu spawarki mma do firmy warto zakupić urządzenie trochę mocniejsze. Z reguły w zakładach, warsztatach, intensywność prac spawalniczych jest znacznie wyższa niż w zastosowaniach domowych. Dlatego warto mieć zapas mocy, by zawsze móc swobodnie prowadzić wszystkie prace.
Prąd spawania to jednak nie wszystko. Zawsze należy rozpatrywać go w połączeniu z cyklem pracy. Cykl pracy to określenie, ile procent czasu z przedziału 10 min możemy ciągiem, bez przerw, spawać prądem o określonym natężeniu, a ile czasu urządzenie potrzebuje na wychłodzenie. Przykładowo, 180A w cyklu 60% oznacza, że prądem o wartości 180A moglibyśmy bez przerwy spawać przez 6 minut, a przez kolejne 4 minuty urządzenie powinno stygnąć przed dalszą pracą. Zazwyczaj w parametrach urządzeń podaje się skrajne wartości. Wraz ze spadkiem prądu spawania, cykl pracy będzie rósł.
Cykl pracy określa nam wytrzymałość spawarki na obciążenie. Im jest on wyższy, tym można spawać dłużej i wyższym prądem. Wbrew pozorom, urządzenie o prądzie spawania 200A w cyklu 35% będzie urządzeniem stosunkowo słabszym (pozwoli na krótszą pracę) niż urządzenie o prądzie 180A, ale w cyklu 60%. Dlatego wybierając spawarkę nie można ograniczać się do sprawdzenia tylko wartości prądu spawania. Prąd spawania musi być rozpatrywany w zestawieniu z cyklem pracy, gdyż tylko obydwa parametry razem dadzą nam pełen obraz jak mocy jest dana spawarka. W przypadku zastosowań domowych, zupełnie wystarczającym będzie cykl pracy już na poziomie 35-40%. Przy zastosowaniach profesjonalnych, zaleca się by cykl pracy wynosił 60% lub więcej.
2. Regulacja parametrów pracy spawarki
Większość współczesnych spawarek inwertorowych wyposażona jest w nowoczesne cyfrowe panele sterowania. Technologia inwertorowa pozwala na płynną regulację parametrów, w tym przede wszystkim prądu spawania. W przeciwieństwie do starszych spawarek transformatorowych, gdzie przełącznikiem wybieraliśmy określony przez konstrukcję spawarki zakres prądu spawania, w współczesnych urządzeniach inwertorowych prąd spawania możemy regulować płynnie za pomocą potencjometru co 1 amper, a nawet o wartość 0,1 ampera.
Panele sterowania większości urządzeń dostępnych a rynku są dość prostymi i czytelnymi panelami. Pozwalają na regulację prądu spawania oraz odczyt parametrów pracy na cyfrowych wyświetlaczach. Wyświetlacze te w znacznym stopniu ułatwiają regulację i kontrolę parametrów pracy. Niektóre z spawarek mma dodatkowo mają możliwość przełączenia trybu pracy mma/tig oraz regulację dodatkowych funkcji wspomagających pracę spawacza jak Arc Force czy Hot Start.
Regulacja dodatkowych funkcji tak naprawdę może być przydatna przy zaawansowanych profesjonalnych pracach spawalniczych. W większości sytuacji podstawowe funkcje oferowane przez panele spawarek będą w zupełności wystarczające, zarówno do zastosowań domowych jak i profesjonalnych. Jeżeli jednak planujemy wykorzystać spawarkę mma także do spawania metodą tig, warto zwrócić uwagę by panel sterowania pozwalał na wybór metody spawania.
3. Dodatkowe funkcje spawarek mma
Choć spawarka mma w podstawowym założeniu jest dosyć prostym urządzeniem, a spawanie elektrodami wymaga głównie ustawienia odpowiedniej wartości prądu spawania, wiele z współczesnych spawarek inwertorowych oferuje dodatkowe funkcje wspomagające proces samego spawania jak i pracy z urządzeniem. Mówimy tu o takich funkcjach jak Hot Start, Arc Force czy VRD. W wielu urządzeniach funkcje te są automatyczne. Mikroprocesorowe sterowanie samodzielnie dostosowuje odpowiednie parametry pracy, nie wymagając ingerencji spawającego. Są jednak modele urządzeń oferujące dodatkową ręczną regulację części dodatkowych funkcji. Poniżej przedstawiamy zestawienie dodatkowych funkcji jakie można spotkać w współczesnych spawarkach inwertorowych.
Hot Start
Zapłon elektrody i powstanie łuku spawalniczego następuje przez dotknięcie elektrody do spawanego materiału. By ułatwić zapłon, funkcja Hot Start zwiększa chwilowo wartość prądu w momencie powstawania łuku spawalniczego. Funkcja ta w większości urządzeń działa automatycznie, są jednak spawarki umożliwiające ręczną regulację.
Arc Force
Równomierne i sprawne prowadzenie elektrody wymaga nieco wprawy i doświadczenia. Funkcja Arc Force reguluje prąd zwarcia wspomagając utrzymanie łuku spawalniczego. Ułatwia przenoszenie kropli roztopionej elektrody na spawany materiał, zapobiegając wygaszeniu łuku.
Anti Stick
Mimo wprawy, każdemu zdarza się przybliżyć elektodę zbyt blisko spawanego materiału co może skutkować sklejeniem się elektrody z materiałem. Funkcja Anti Stick zabezpiecza przed takim własnie zwarciem, automatycznie wyłącza napięcie jeżeli elektroda sklei się z spawanym materiałem. Ułatwia to jej oderwanie i zapobiega przypadkowemu powstaniu łuku spawalniczego,
VRD
Praca z urządzeniami elektrycznymi zawsze wymaga odpowiedniego zabezpieczenia. Prowadząc prace spawalnicze, nikt nie wyłącza spawarki przy każdej przerwie w spawaniu. Odłożony w tym momencie uchwyt elektrodowy z elektrodą może zagrażać porażeniem prądem w przypadku dotknięcia elektrody. Funkcja VRD dba o bezpieczeństwo pracy, obniżając automatycznie napięcie na elektrodzie w momencie przerwy do bezpiecznego poziomu.
Wybór metody spawania MMA/TIG
Spawarki inwertorowe jako źródło prądu mogą być stosowane zarówno do spawania metodą mma jak i metodą tig. Jednak w wielu urządzeniach dostępna jest dodatkowa funkcja zmiany metody spawania mma/tig. Przełączenie metody spawania na tig obniża początkowe napięcie prądu na elektrodzie, co ułatwia zajarzenie elektrody wolframowej chroniąc ją przed upaleniem i ułatwiając rozpoczęcie spawania metodą tig. Jeżeli więc planujemy częste spawanie metodą tig, funkcja ta będzie szczególnie przydatna.
Ponieważ spawanie elektrodą nie wymaga stosowania gazu osłonowego, spawarki nie posiadają elektrozaworu gazu. Dlatego chcąc zastosować spawarkę mma do spawania metodą TIG, niezbędne jest zastosowanie uchwytu TIG z zaworkiem gazu w rękojeści. Zaworek ten pozwala kontrolować wypływ gazu osłonowego który jest niezbędny przy spawaniu tigiem.